Türkiye kuraklıkla çaba ediyor…
Mevsim normalleri üzerinde devam eden hava durumu ve yağışların gecikmesiyle birçok göl ve baraj kuruma noktasına geldi.
Yaşanan kuraklıklardan etkilenen bir bölgede Çanakkale’nin Eceabat ilçesinde bulunan ve kıymetli sulak alanlardan biri olan Uzunhızırlı Göleti oldu.
Flamingolar bölgeyi terk etti
Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) Sıhhat Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dr. Öğretim Üyesi ve Kuş Bilimcisi İbrahim Uysal bahse ait bir açıklama yaptı.
Uysal, her yıl kışlayan global ölçekte kuşağı tehlike altına girmeye yakın çeşitlerden olan zirveli pelikanların bu yıl gelmediğini, flamingoların ise bölgeyi terk ettiğini söyledi.
Türkiye’nin kıymetli sulak alanları içerisinde
Avrupa ve Asya kıtalarını ayıran Çanakkale, pozisyonu ve kuş göçleri rotası üzerinde bulunması nedeniyle Türkiye’nin değerli sulak alanlarını içerisinde barındırıyor.
“Kayıplar ve kirlilik nedeniyle kıymetli bir sıkıntıyla karşı karşıyayız”
ÇOMÜ Sıhhat Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dr. Öğretim Üyesi ve Kuş Bilimcisi İbrahim Uysal, sulak alanlarda yaşanan kuraklığın ekosistemi olumsuz etkilendiğini söyledi.
Uzunhızırlı Göleti’ndeki biyoçeşitliliğin kaybını dönemler içerisinde izleme fırsatları olduğunu vurgulayan Uysal şöyle konuştu:
Avrupa ve Afrika kıtaları ortasında kuş göçleri açısından kritik bir pozisyonda bulunan Çanakkale, barındırdığı sulak alanlarla birlikte kuş çeşidi çeşitliliği açısından hayli değerli bir bölge.
Her yıl binlerce kuşun göç devirlerinde dinlendiği ve beslendiği, binlercesinin kışı geçirdiği ve ürediği sulak alanlarımız her yıl kurak günler geçirmeye başladı ve bu durum yaşadığımız ekosistemin sürdürülebilirliğini olumsuz etkileyecek hale geldi.
Uzunhızırlı Göleti’nin özelinde tüm sulak alanlarımızda kuraklık ve insan kaynaklı tesirlerle oluşan kayıplar ve kirlilik nedeniyle kıymetli bir sıkıntıyla karşı karşıyayız.
“Birçok kuş tipi gölette gelmez oldu”
Bu cinslerden birinin de zirveli pelikanlar olduğuna dikkati çeken Uysal şu sözleri kullandı:
Göletteki su düzeyi her kış devrinde daha da azalmaya devam ediyor. Bu yıl hiç doruklu pelikan alana uğramadı. Şu an gölette neredeyse su yok üzere bir şey. Bunun sonucunda birçok kuş çeşidi gölette gelmez oldu.
Uzunhızırlı Göleti yıllar içerisinde tarım alanları için yapılan agresif sulama usulleriyle, global ısınmayla ve her geçen yıl daha fazla hissettiğimiz kuraklık tehlikesiyle büsbütün kurudu. Alandaki kuş tıp çeşitliliği ortadan kayboldu.
“Su düzeyi azaldıkça ekosistem yapısı değişmeye başladı”
Uzunhızırlı Göleti’nde olağan su derinliğinin 12 ile 20 metre ortasında olduğuna dikkat çeken Uysal şu halde konuştu:
Kıyılarına hakikat daha düşük derinlikler var. Ördeklerin beslenebileceği ya da öbür balıkçıl cinslerin beslenebileceği habitatlar mevcuttu. Su düzeyi azaldıkça ekosistem yapısı değişmeye başladı.
Öncelikle balık üzere canlılarla beslenen doruklu pelikan ve dalarak beslenen öteki ördek çeşitlerinin sayısı azaldı. Su düzeyi belirli bir noktaya düştüğünde bu alana daha yakın bir bölge kışlayan flamingolar gelmeye başladı.
Çünkü su düzeyi flamingoların beslenmesi için uygun hale gelmişti. Fakat su düzeyi daha da azaldığında artık alanda organik husus birikimi ile birlikte oluşan ötrifikasyon göldeki tüm canlılığın yok olmasına neden oldu ve flamingolarda alanı büsbütün terk etmek durumunda kaldı.
Su kalitesi bozuldu ve su içerisindeki canlılık büsbütün yok oldu. Göletteki biyoçeşitliliğin kaybını dönemler içerisinde izleme fırsatımız oldu.
“Susuzluğu konuşmak durumunda kalacağız”
Çanakkale’nin kuşlar açısından ‘Batı Palearktik’ bölgede çok değerli bir göç rotası üzerinde yer aldığının altını çizen Uysal, şöyle devam etti:
Her yıl bizden daha kuzeyde ürüyen birçok su kuşu kışı geçirmek için Çanakkale’deki sulak alanlara geliyor. Şayet su düzeyleri bu türlü devam ederse gelen çeşitlerin birçoğu hala su rezervini koruyan alanlara gidecekler.
Bizim de biyoçeşitlilik kaybımız süratle devam edecek. Bununla birlikte kuşların sağladığı birçok ekosistem hizmetlerinden yararlanamayacağız. Her yıl daha fazla kuraklığı, susuzluğu konuşmak durumunda kalacağız.